Alles over thee: tastea’s thee-encyclopedie
Van Internationale Vrouwen- en Mannendag tot Nationale Pannenkoekendag en ‘Dress Red Day’; de 365 dagen van een jaar staan vrijwel allemaal in het teken van een goed doel of maatschappelijk thema. Het is daarom niet verwonderlijk dat ook thee zijn eigen dag heeft: 15 december om precies te zijn.
De Internationale Dag van de Thee wordt vooral in theeproducerende landen als Indonesië en Sri Lanka gevierd en staat daar in het teken van een eerlijke productie voor een eerlijke prijs. Bij tastea draait natuurlijk alles om thee, dus wij grijpen deze dag aan voor de enige echte ‘tastea thee-encyclopedie’, bomvol feitjes die je altijd al had willen weten over thee.
Allereerst, zoals het een goede encyclopedie betaamt, een stukje geschiedenis. De allereerste kopjes thee werden gezet in het oude China; daar zou volgens de legende al in 5000 voor Christus ontdekt zijn hoe bladeren van de theeplant smaak en geur geven aan heet water. In het Westen hebben we het pas sinds 1559 over thee: in een bundel met reisverhalen vertelt een Venetiaanse koopman over zijn ervaringen met de Chinese drank.
Soorten thee
In de loop der jaren heeft het begrip thee zich breed ontwikkeld. Dat is onder andere terug te zien in de enorme variatie in soorten thee, waaronder:
1. Zwarte thee: het populairst in ons kleine kikkerlandje. De bladeren van de theeplant worden voor zwarte thee volledig geoxideerd en deze thee heeft het hoogste cafeïne-gehalte. Hieronder vallen onder meer English Blend, Ceylonthee, Earl Grey, Darjeeling en Lapsang Souchong.
2. Oolong thee: ook wel bekend als blauwe thee. Waar zwarte thee volledig geoxideerd is, is Oolong dat slechts deels, wat de thee ‘zachter’ maakt. Oolong neigt qua smaak meer naar groene thee.
3. Groene thee: wordt van dezelfde theeplant gemaakt als zwarte thee en oolong, maar in dit proces worden de bladeren vrijwel niet geoxideerd. Groene thee wordt traditioneel op een lagere temperatuur getrokken (70-80 graden celsius), om bitterheid van de thee te voorkomen.
4. Jasmijnthee: wordt niet slechts van jasmijn gemaakt, maar is een mengel van groene thee met jasmijnbloesem.
5. Witte thee: is net als groene thee vrijwel niet geoxideerd, en wordt meestal gemaakt van gedroogde theeblaadjes van jonge knoppen van de theeplant. Witte thee is, door de plantdelen waarvan het wordt gemaakt en het maakproces, relatief kostbaar in vergelijking met andere theesoorten.
Lekker kruidig
Naast deze ‘traditionele’ theesoorten kennen we nog talloze soorten kruidenthee, zoals rooibos, sterrenmix, zoethout, kamille, munt, brandnetel en gember. Deze dranken heten officieel geen thee, maar zijn een ‘tisane’ (goed voor Scrabble!): een op thee lijkende warme drank waar geen bladeren van de theeplant aan worden toegevoegd. Deze tisanes nemen de afgelopen jaren een enorme vlucht: vooral de varianten met verse munt of gember zijn in alle horecagelegenheden te bestellen en worden steeds meer gedronken.
Daarnaast is ook ‘chai’ steeds vaker op menukaarten terug te vinden. Hierbij is het belangrijk te vermelden dat ‘chai’ het gewone woord voor thee is in onder meer het Indiaas, Russisch, Pakistaans, Arabisch en Turks en dus niet per se duidt op de kruidige, Indiase drank die wij eronder verstaan. Voor de echte Indiase Chai is echter meer nodig dan slechts theeblaadjes; deze bestaat uit een mengsel van sterke zwarte thee, een zoetstof (bijvoorbeeld suiker), melk of room en een mengsel van verschillende kruiden (vaak kaneel, kardemom, kruidnagel, gember en peper).
Thee in feiten en cijfers
- De gemiddelde Nederlander drinkt zo’n 100 liter thee per jaar. Dat zijn ongeveer 3 koppen thee per dag. In totaal drinken we jaarlijks 3,5 miljoen liter thee.
- Omdat de ene thee de andere niet is, en verschillende soorten thee samen gaan met verschillende soorten lekkernijen, kent ook Nederland inmiddels het beroep ‘theesommelier’. Deze thee-experts weten alles over de juiste thee-spijscombinaties, de temperatuur waarop een bepaalde thee het beste gedronken kan worden en het verschil tussen een bepaalde thee uit de ene of andere regio. Er is zelfs een heuse horeca-opleiding tot erkend theesommelier.
- China is, niet geheel verrassend, de grootste producent van thee. Jaarlijks wordt in het land meer dan 2 miljoen ton (kg) thee geproduceerd. Van die 2 miljoen ton wordt meer dan 300,000 ton naar het buitenland geëxporteerd. De populairste theesoort die in China wordt geproduceerd is groene thee: daarvan maakt het land jaarlijks 1,8 miljoen ton.
- In de Verenigde Staten wordt thee het liefst koud gedronken: maar liefst 75 tot 80% van de theeconsumptie in het land bestaat uit ijsthee-varianten.
- Wereldwijd drinken we het liefst zwarte thee: zo’n 75% van de kopjes thee die we drinken is gebrouwen met zwarte thee.
Thee is zoveel meer dan het standaard theezakje dat je in je kopje gekookt water hangt en het liefst nog vier keer hergebruikt tot het echt niet donker genoeg meer wordt. En over thee valt minstens zoveel te vertellen en interessant te doen dan over wijn; er zijn tenslotte niet voor niets theesommeliers! Zelf eens dieper in de wereld van thee duiken? Probeer dan onze Tastea Tasting-box, met 8 verschillende smaken om je zintuigen te prikkelen en je uit te dagen verder te kijken dan je dagelijkse kopje English Breakfast!